معنویت را باید هسته دین دانست نه پوسته آن به همین دلیل می توان گفت رسیدن به هسته برای همه کسانیکه فقط تعلق سطحی و شناسنامه ای به دین دارند ممکن نیست.انسان معنوی در مناسبات اجتماعی اش بر اساس سه اصل عدالت و احسان و محبت رفتار می کند. در مدارج پائینتر معنویت انسان  با دیگران براساس عدالت رفتار می کند،وقتی مدارج معنوی انسان بالاتر رفت کارش به احسان منجر می شود و در مرحله سوم به محبت می رسد.
انسان های معنوی برای خودشان بی نهایت ارزش قائل هستند و به همین دلیل مراقبند که به گونه ای زندگی نکنند که به این خود گرانبها ئی که در اختیارشان است آسیب ببیند. آنان می کوشند همیشه خود را ارتقاء دهند و به وضع مطلوبتری برسند. و به همین دلیل هیچگاه از سیر و سلوک درونی خالی نیستند.
ویژگی های دیگر انسان معنوی این است که درد و رنج های بیرونی را یا نمی بیند یا تحمل شان می کند زیرا معنای زندگی برای او فراتر از رخدادهای زودگذر و جزئی است .
در قرآن آیات بسیاری است که پشتوانه و سرمایه راستین معنویت دینی هستند. این آیات بقدری زیاد است که ده ها تألیف مستقل از عهده از عهده اشاره به آن ها بر نمی آیند.
در اغلب آیات قرآن مردم سئوال می کنند و خداوند از زبان پیامبر جواب می دهد به همین دلیل بین سئوال و جواب با کلمه قل فاصله ایجاد شده و تنها در یک آیه است که خداوند پاسخ بندگانش را داده و حتی پیامبر را واسطه نکرده است تا میان او و بندگانش فاصله نباشد و آن آیه 186 بقره است :
  وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْيَسْتَجِيبُواْ لِي وَلْيُؤْمِنُواْ بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ               چون بندگان من در باره من از تو بپرسند ، بگو که من نزديکم و به ندای کسی که مرا بخواند پاسخ می دهم پس به ندای من پاسخ دهند و به من ايمان آورند تا راه راست يابند
این آیه سرمایه و پشتوانه معنویت گرائی است و به مردم می آموزد که برای ارتباط با خداوند ، هیچ وسیله و بهانه ای لازم نیست.
چنین ارتباطی که بدون هیچ واسطه و فاصله ای است روح و سرچشمه معنویت دینی است.
زبان و ادبیات قرآن معنویت زا است یعنی هر کتابی زبانی دارد زبان بعضی کتاب ها علمی است و بعضی زبان خشک فلسفی را بر می گزینند و پاره ای از کتاب ها زبان شاعرانه را ترجیع می دهند . ولی زبان قرآن مهربان و کریمانه و معنویت گستر است. از خدا و ایمان و مومنان چنان می گوید که گوئی هدفی جز نرم کردن دل ها و تحریک عواطف انسان ها ندارد. به همین دلیل است که اصل زیبائی و زیبائی شناختی زبان وحیانی قرآن است.
اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ كِتَابًا مُّتَشَابِهًا مَّثَانِيَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمْ وَقُلُوبُهُمْ إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ ذَلِكَ هُدَى اللَّهِ يَهْدِي بِهِ مَنْ يَشَاء وَمَن يُضْلِلْ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ                                                                         23          خدا بهترين سخن را نازل کرده است کتابی متشابه و دوتا دوتا ، که از، تلاوت آن کسانی را که از پروردگارشان می  ترسنداز خوف تن بلرزد سپس تن و جانشان به ياد خدا بيارامد اين راه  خداست که هر که را بخواهد بدان راهنمايی می کند ، و هر که را خدا گمراه کند او را هيچ راهنمايی نخواهد بود.
جامعه عاری از معنویت هرگز جامعه قرآنی نیست.هرچند به همه احکام ظاهری دین پایبند باشد. دین در کنار احکام اهدافی هم دارد که مهترین آن ها رشد معنوی فردیت ها و جمعیت ها است. و این مهم حاصل نمی گردد جز با رویکرد خالصانه و قلبی به دین و این رویکرد نیز در گرو نگاه معناگرایانه به اعتقادات و اعمال دینی است.
برای مطالعه کامل کلیک کنید